ابوصمصام سید عماد الدین ذوالفقار مروزی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 6 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)

(536 -455 ق)، متكلم، محدث و فقیه امامى. ملقب به حمیدان. وى علاوه بر كنیه‏ى ابوصمصام به ابوالوضّاح هم مكنّى بود. او همان ابن معبد حسنى است. زادگاه او شهر مرو بود، و سفرهاى متعددى به سرزمینهاى مختلف اسلامى داشت؛ زمانى را در بغداد سپرى كرد و مدتى نیز در اصفهان بود و در آن شهر از نظام الملك طوسى، وزیر آلب ارسلان و ملكشاه سلجوقى، حدیث شنید. او از شیخ طوسى، سید مرتضى، شیخ نجاشى، شیخ محمد حلوانى و سلاّر بن عبدالعزیز دیلمى روایت مى‏كرد. شاگردان و راویان ابوصمصام را شخصیتهایى سرشناس مانند قطب الدین راوندى، سید فضل الله راوندى، ابن شهر آشوب، ابوسعد سمعانى، ابوالقاسم ابن عساكر تشكیل مى‏دهند. او ظاهرى نیكو و بیانى شیرین داشت. ابوصمصام از حلقه‏هاى مهم در سلسله‏ى اسانید امامیه به شمار مى‏رود و مى‏توان وى را به عنوان یكى از ناقلان عمده‏ى مصنفات پیشینیان امامى به حساب آورد. سید عمادالدین همچنین، در انتقال مصنفات و روایات غیر شیعى نیز دست داشت، مثلا، او یكى از راویان اصلى «تفسیر ثعلبى» بود. روایات پراكنده‏ى او نیز در كتب محخدثان فراوان یافت مى‏شود.